Trong thời đại dinh dưỡng như hiện nay, ngày càng nhiều bà nội trợ đảm đang sử dụng gạo lứt thay cho gạo trắng để nấu ăn, nhằm giúp các thành viên trong gia đình ăn uống lành mạnh hơn. 

Gạo lứt giữ được chất dinh dưỡng toàn vẹn hơn so với so với gạo trắng , nhưng nếu bạn không thích hương vị của gạo lứt, thì cũng đừng ép buộc mình phải ăn. Các chuyên gia dinh dưỡng nhắc nhở rằng không phải ai cũng thích hợp để ăn gạo lứt, và tâm trạng vui vẻ với chế độ ăn uống cũng rất quan trọng đối với sức khỏe.

Chúng ta đều biết rằng gạo được tạo ra bằng cách xay xát thóc lúa. Hạt lúa gồm có vỏ trấu, lớp cám gạo , nội nhũ và mầm. Lớp vỏ trấu được loại bỏ để tạo thành gạo lứt, gạo lứt chứa cám gạo, mầm và nội nhũ. Quá trình chế biến tiếp theo là xay để loại bỏ lớp cám và mầm bên ngoài của gạo lứt, phần nội nhũ còn lại là gạo trắng.

Cám gạo lứt không chỉ chứa chất xơ mà còn chứa một lượng dầu nhất định. Cũng chính vì điều này khiến cho gạo lứt dễ  bị hỏng và dễ bị oxy hóa ở nhiệt độ phòng. Sau khi mở túi gạo lứt, nên bảo quản trong tủ lạnh.

Xét về góc độ dinh dưỡng, gạo trắng thông thường có thể cung cấp calo cho con người, ngoài tinh bột thì không có chất dinh dưỡng nào khác.

I. So với gạo trắng đánh bóng, gạo lứt có bốn ưu điểm. 

1. Ưu điểm lớn nhất là gạo lứt có chứa chất xơ không hòa tan . 

Chất xơ không hòa tan có chức năng trữ nước, có thể trợ giúp hoạt động co bóp của đường tiêu hóa, thúc đẩy quá trình đại tiện, giúp ngăn ngừa ung thư đại trực tràng.

Chất xơ không hòa tan tương đối chậm tiêu hóa và lưu lại trong dạ dày và ruột lâu hơn, do đó, ăn gạo lứt khiến bạn khó cảm thấy đói hơn, có lợi cho việc giảm cân. Ngoài ra, vì gạo lứt mất nhiều thời gian để đi qua đường tiêu hóa, tạo điều kiện cho các chất dinh dưỡng khác trong khẩu phần ăn có thời gian tiếp xúc với thành ruột lâu hơn, các chất dinh dưỡng cũng có thể được hấp thụ đầy đủ hơn, vì vậy mặc dù lượng thức ăn ít hơn nhưng vẫn đủ dinh dưỡng để nuôi dưỡng cơ thể .

2. Lớp cám gạo bên ngoài gạo lứt có chứa vitamin B. 

Vitamin nhóm B là một nhóm gồm nhiều loại vitamin. Vitamin B1 có thể bảo vệ hệ thần kinh, kiểm soát và ngăn ngừa bệnh beriberi (một loại bệnh tê phù gây ra do sự thiếu hụt vitamin B1). Vitamin B2 là một chất dinh dưỡng cần thiết để tái tạo tế bào và có thể thúc đẩy sự phát triển của da, tóc và móng tay.

3. Chỉ số đường huyết thấp

Chỉ số đường huyết của gạo lứt thấp hơn gạo trắng từ 10% đến 20% (những bệnh nhân tiểu đường không nên ăn gạo trắng).

4. Gạo lứt chứa nhiều khoáng chất. 

Gạo lứt chứa nhiều khoáng chất khác nhau có thể điều chỉnh các chức năng khác nhau của cơ thể, chẳng hạn như sắt có thể ngăn ngừa thiếu máu, cải thiện khả năng miễn dịch, cho phép các dây thần kinh hoạt động bình thường, thải muối và kali trong cơ thể, thúc đẩy quá trình trao đổi chất. Các khoáng chất này có khá nhiều trong gạo lứt.

II. Gạo lứt tốt nhưng không phải ai cũng thích hợp 

Một số người vì muốn đảm bảo sức khỏe nên ăn gạo lứt trong mỗi bữa ăn, điều này liệu có tốt cho cơ thể? Các bác sĩ cho biết, gạo lứt đúng là bổ dưỡng hơn gạo trắng, nhưng không phải ai cũng thích ăn gạo lứt, nếu bạn thích ăn và có thể ăn hàng ngày thì không có vấn đề gì lớn. Tuy nhiên bạn nên lắng nghe tín hiệu của cơ thể. Nếu chức năng tiêu hóa của bạn yếu, thì bạn phải điều chỉnh theo phản ứng của cơ thể.

Nếu bạn cảm thấy bản thân không hợp với gạo lứt nhưng vẫn cố ăn thì sẽ không tốt cho cơ thể. Điều này là do chế độ ăn uống liên quan mật thiết đến tâm trạng của con người, nếu bạn thường xuyên ăn những món ăn mà bạn không thích thì khó có thể gắn bó lâu dài và cũng không tốt cho cơ thể. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng lo lắng và căng thẳng cũng là một nguyên nhân quan trọng dẫn đến béo phì. Vì cảm xúc sẽ tạo ra những thay đổi về nội tiết tố, và nội tiết tố có tác động trực tiếp đến quá trình chuyển hóa chất béo của cơ thể.

Ngoài ra, không phải gạo lứt sẽ phù hợp với tất cả mọi người, đối với trẻ em, người già, người khó tiêu thì gạo lứt có thể không phải là lựa chọn tốt nhất do chức năng tiêu hóa của những người này tương đối yếu.

III. Tốt hơn hết là trộn một nửa gạo lứt và một nửa gạo trắng. 

Các nguyên tắc cơ bản nhất của dinh dưỡng là cân bằng, đủ lượng và đa dạng.

Về lâu dài, vì lợi ích của sức khỏe cũng như sự quan trọng của khẩu vị, nên sử dụng phương pháp nấu ăn hỗn hợp. Bạn có thể ăn một nửa gạo lứt và một nửa gạo trắng.

Ngày nay ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, việc đa dạng hóa thực phẩm không chỉ để cân bằng dinh dưỡng mà còn để giảm nguy cơ ăn phải các chất độc hại. Nếu kinh tế cho phép, bạn nên chọn thực phẩm hữu cơ để giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Hãy sử dụng gạo lứt hữu cơ trong bữa ăn của mình.